Đặc tính âm dương của ngũ hành
Chúng ta thường nghe nói về Ngũ Hành và Ngũ Khí.Ngũ Khí thì thanh nhẹ, bay lên trên, hướng thượng, hướng ngoại.Ngũ Hành thì trọng trược, giáng hạ, lắng đọng, hướng nội.
Âm dương là một cặp phạm trù trọng yếu của triết học cổ đại. Khái niệm về âm dương có từ rất sớm, nhưng viết thành sách “ Hoàng đế nội kinh “ là ở giữa thời Chiến quốc – Tần Hán, kết hợp học thuyết âm dương với y học để hình thành học thuyết âm dương trong y học.
Âm dương phải được xem xét trong một thể thống nhất, đối lập và liên hệ với nhau. Ví như trời – đất, trời ở trên là dương, đất ở dưới là âm, nếu không có trời thì cũng không có đất.
Hãy cùng Kênh Tử Vi chúng ta tìm hiểu bài viết về đặc tính âm dương của ngũ hành nhé
1.Học thuyết âm dương ngũ hành
Thực ra thì Ngũ Hành và Ngũ Khí đều nói về sự vận hành của 5 nguyên tố phổ biến của vũ trụ là Kim Thủy Mộc Hỏa Thổ.
Khi nói về tính thanh nhẹ, tạm hiểu là tính dương, của các sự vận động tương quan sinh diệt của 5 nguyên tố thì chúng ta dùng từ Ngũ Khí để ám chỉ.
Khi nói về tính trọng trược, tạm hiểu tính âm của các sự vận động tương quan sinh diệt này thì ta gọi Ngũ Hành để nói.
Về màu sắc, chúng ta vẫn thường nghe nói xanh vàng đỏ trắng đen là màu biểu trưng của 5 nguyên tố này.
2.Phương pháp phân thuộc tính âm dương ngũ hành
Dương: trên, ngoài, sáng, mùa xuân hạ, ôn nhiệt, can táo, nhẹ, thượng thăng, động, hưng phấn.
Âm: dưới, trong, tối, mùa thu đông, hàn lương, thấp nhuận, nặng, hạ giáng, tĩnh, ức chế.
Hai mặt âm dương là tương hỗ đối lập, là tương hỗ tồn tại, bất kỳ một sự vật hiện tượng nào đó đều không thể tách khỏi sự vật hiện tượng khác để độc lập tồn tại, vì tồn tại trong phương diện này lại là tiền đề cho tồn tại của phương diện khác.
Ví như nóng là dương, lạnh là âm, không có nóng thì không có lạnh.Ví dụ nhiệt độ của nước là 300c và 15oc, tương đối mà nói, 30oc là nóng thuộc dương, 15oc là mát thuộc âm. Nhưng 15oc-4oc tương đối mà nói, 15oc là nóng thuộc dương, 4oc là mát thuộc âm. Như vậy 15oc có nóng mát âm dương, nên âm dương hai mặt mang tính không thể phân chia.
Trên thực tế, đó chỉ là địa khái phổ biến, chớ màu thì mỗi nguyên tố đều có khá nhiều màu, đó là chưa nói thêm về sắc độ đậm nhạt của các màu theo sự kết hợp của năng lượng âm dương vận hành. Những gì chúng ta nói tới, đọc nghe thấy biết từ kinh điển sách vở tư liệu xưa nay, trên thực tế rất bị hạn chế bởi ngôn từ và hạn chế cả mặt trải nghiệm thực tế với thế giới quanh mình.
Bài chia sẻ này gợi cho quý vị một cái nhìn mở rộng hơn đối với Ngũ Nguyên Tố, ở hai khía cạnh tính âm dương mà chúng ta vẫn thường hay quen miệng gọi là Ngũ Hành và Ngũ Khí.
a.Yếu tố âm dương của nguyên tố Hỏa:
Hoả: là sức nóng của lửa, đặc tính đưa lên trên. Sự vật có tác dụng bốc lên trên, ôn nhiệt đều thuộc hoả.Hỏa mạnh mẽ nhất trong vũ trụ, chính là lửa ở mặt trời, Thái Dương. Hỏa ấy thuần dương cực đại, màu biểu trưng phổ biến chúng ta thường thấy là màu cam, màu vàng, thỉnh thoảng thấy màu đỏ tươi.
Nhưng nếu nhìn thẳng vào Thái Dương, người có nhãn lực cao, nhìn không bị chói, không chớp mắt, sẽ có thể nhìn thấy được dải ánh sáng cửu sắc từ Thái Dương lan tỏa ra.
Giữa trung tâm chính là màu trắng, lan tỏa ra màu tím, tím hồng cánh sen, xanh biển đậm, xanh da trời nhẹ, xanh lá cây, cam, vàng, đỏ. Hết dải màu từ trung tâm đó, lan ra ngoài thì chúng ta thường thấy màu cam, vàng, đỏ nhè nhẹ.
Kế là các loại lửa khác như:
Lửa từ cây khô, củi, giấy, hộp quẹt gas thì màu phổ thông là cam, vàng.
Lửa từ núi lửa phun trào, dung nham, kim, loại nóng chảy thì có màu cam, đỏ vàng, vàng nhẹ gần chuyển sang trắng.
Lửa của bếp gas, que diêm thì có màu tím nhẹ, xanh, vàng. Lửa này tính âm khá nhiều do khí gas có nguồn gốc là vật chất hoại diệt, uế khí mà hình thành.
Lửa của than tổ ong cũng là lửa âm vì mang uế khí có thể gây ngộ độc khi đốt cháy thì giải phóng năng lượng ô trược ấy.
Lửa ma trơi ở nơi có xác phân hủy thì phảng phất lập lòe màu xanh lá cây, xanh nhạt, tím nhẹ. Lửa này cũng là lửa âm hàn chớ rất ít có dương khí
b.Yếu tố âm dương của nguyên tố Thổ:
Thổ: là đất. Sự vật có tác dụng hoá sinh, truyền tải, thu nạp đều thuộc thổ. Đất nơi miền khô cằn thì thường có màu đỏ, đỏ nâu.Đất đá núi lửa thì có màu xám đen, đỏ nâu đen đậm
Đất cát ở vùng gió biển thì thường có màu vàng nhẹ, màu hơi ngà cho đến màu trắng sữa.
Một số vùng núi có nhiều lớp trầm tích, khoáng chất đặc biệt thì đất núi ở đấy có đủ màu, có cả dải màu cầu vồng.
Đất tro từ lửa thiêu cháy các vật loại khác thường có màu đen, xám tro, xám nhẹ gần như màu trắng, trắng.Đất bùn thì xám đen.Đất có nhiều xác động thực vật phân hủy nhiều năm gọi là đất thịt thì có màu đen đậm hoặc là nâu đen.
c.Yếu tố âm dương của nguyên tố Kim
Kim: là kim loại. Sự vật có tác dụng thanh khiết, đưa xuống dưới, thu liễm đều thuộc kim.Kim loại thì có đủ màu từ trắng xám đen của nhôm thiếc, sắt thép, đỏ nâu, nâu, đỏ của các hợp kim, xanh của thanh đồng cho đến vàng của vàng ròng, trắng xám của bạc, trắng của bạch kim.
Kim của ánh sáng thì có vàng, trắng, ánh sáng của sao trời, không trung bầu trời, đây là Kim có tính dương cực cường đại.
d.Yếu tố âm dương của nguyên tố Thủy
Thuỷ: là nước, đặc tính tư nhuận, hướng xuống dưới. Sự vật có tính hàn lương, tư nhuận, hướng xuống dưới vận hành đều thuộc thuỷ.Nước mưa, sông, hồ, suối, biển thì thường có màu trắng trong.
Đây là Thủy tính dương cao nên có khả năng tịnh hóa, thanh tẩy, hồi phục khi uống và tắm trong ấy. Nhưng mà các dòng nước ấy nếu bị ô nhiễm thì cần thận trọng khi tiếp xúc trực tiếp, càng thận trọng hơn khi uống, tắm gội.
Nước cống thì có màu xám đen và hôi, tính âm hoại diệt cao, không phù hợp cho việc tắm, uống.
Máu thì có màu đỏ tươi, tính dương cao nên nuôi sống động vật. Khi bị ô nhiễm, có độc thì sẽ chuyển thành màu sạm, đỏ thẫm hay đỏ nâu, đen, vàng, xanh nhạt mang tính âm hoại diệt. Lúc ấy, cơ thể cần đào thải máu độc ấy ra khỏi thân mới khỏe nên thường gọi nó là máu độc hay mủ.
Nhựa cây có màu trắng, xanh, nâu, có tính dương cao hơn tính âm một chút chớ không quá cao vì dưỡng chất phần lớn chủ yếu lấy từ đất hầu hết đều là năng lượng âm, lại thêm cây trao đổi khí với môi trường hấp thu khí xấu, độc vào nên cũng là hấp thu năng lượng tính âm vậy.
Nhưng nhờ có lá quang hợp, giúp cây hấp thu được năng lượng tính dương để giúp cây phát triển, sinh tồn lâu dài.
Dịch sinh dưỡng, hay máu của một số loài động vật, thực vật tuy không có màu đỏ phổ thông, có màu trắng nhạt, hoặc vàng hơi dính nhưng vẫn là máu nuôi sống các sinh mệnh ấy.
e.Yếu tố âm dương của nguyên tố Mộc
Mộc của lá cây phổ thông có màu xanh lá cây, một số loại lá cây có màu nâu, tím, trắng, vàng, đỏ, cam tùy theo mùa mà cây thay đổi màu lá.
Mộc của thân cây thì thường có màu xanh lá cây đậm với các loài thân thảo mộc, hoa cỏ nhỏ, dây leo ngắn ngày. Với các loài thân gỗ, dây leo, hoa cỏ sống lâu năm thì có màu nâu, đỏ nâu, nâu đen, xám, xám tro, trắng.
Mộc của rong rêu thì có màu xanh lá, xanh rêu, nâu, tím. Mộc này đa phần đều là khí âm nhiều hơn khí dương.
Mộc của nấm thì muôn màu sắc không thể nghĩ bàn. Mộc này chủ yếu là âm hàn, hiếm có loại nấm nào mang dương khí. Chỉ có mấy loại nấm linh chi, nấm cổ thụ lâu năm sinh trưởng ở nơi vừa ẩm thấp lại vừa có ánh sáng mạnh, không khí trong lành thì nấm ấy dương khí mới nhiều.
Các loại củ đa phần đều mang tính âm cao do được hình thành trong lòng đất âm hàn, hiếm có loại củ nào mang tính dương cao.
Các loại hạt hầu hết đều mang tính dương khá cao, nên ăn hạt nhiều thì dễ bị nóng trong người, hiếm có hạt nào mang tính âm cao.
Rễ và thân cây thường có tính bình. Do rễ cây là phần hút trực tiếp dưỡng chất từ đất nuôi sống cây, phần đầu mút tiếp xúc đất ấy hiển nhiên là mang tính âm cao. nhưng do rễ là phần cốt lõi sống của cây, mà thân cây lại là phần tiếp xúc ánh nắng mang khí dương cao nên rễ và thân trung hòa nhau.
rễ và thân hầu hết các loại cây đều mang tính bình. Một số ít loại cây đặc trưng có mang tinh dầu, mùi thơm đậm trong thân thì thân cây ấy có tính dương cao.
Qua những điều cơ bản về Âm Dương Ngũ Hành có thể thấy được vạn vật đều vận hành theo ngũ hành này. Luôn tồn tại song song sự tương sinh và tương khắc nhằm duy trì sự cân bằng trong vũ trụ, việc áp dụng cũng cần linh hoạt và ở mức vừa phải không sẽ phản tác dụng.