Tết Thanh Minh năm 2021 vào ngày nào và những điều kiêng kỵ cần tránh

Tết Thanh minh đã trở thành một trong những ngày lễ quan trọng và ý nghĩa nhằm hướng về cội nguồn và để tỏ lòng thành kính tới ông bà, tổ tiên của gia đình mình. Vào tiết Thanh minh, các gia đình thường đi tảo mộ, cắt cỏ, dọn dẹp, sửa sang lại phần mộ để tưởng nhớ tới những người thân đã khuất.

Và ngày hôm nay các bạn hãy cùng với Kênh Tử Vi chúng ta hãy cùng nhau đi tìm hiểu : Tết Thanh Minh năm 2021 vào ngày nào và những điều gì cần kiêng kỵ và tránh trong Thanh Minh

Nguồn gốc của Tết Thanh Minh

Tết Thanh Minh hay còn gọi là Tiết Thanh Minh bắt nguồn từ Trung Quốc diễn ra vào thời điểm Xuân Thu hằng năm. Truyền thuyết kể lại rằng, ngày xưa lúc vua Tấn Văn Công gặp loạn lạc và phải bỏ nước lưu vong khắp nơi.

Trong thời gian lưu vong này, ông được vị hiền sĩ Giới Tứ Thôn hộ tống và hiến kế để trốn nạn, vượt qua bao nhiêu khó khăn trên đường vị hiền sĩ đều dốc lòng bảo vệ vua đến cả cắt phần thịt ở chân mình để cứu vua khỏi chết đói. Mặc dù mang lòng cảm kích nhớ ơn người hiền sĩ này nhưng khi đã giành lại được đất nước ông lại quên mất người đã giúp mình năm xưa.

 

 

Thay vì truy cứu nhà vua Giới Tử Khôi cùng mẹ rút về trên núi Điềm Sơn ở ẩn và mặc kệ đồ vật ban thưởng của nhà vua. Trong lúc tức giận nhà vua đã vô tình đốt cháy cả rừng khiến hai mẹ con Giới Tử Khôn chết cháy, khi biết người mình mang ơn đã mất vua vô cùng đau buồn và ban lệnh cả nước chỉ ăn đồ nguội (nay còn gọi là tết Hàn thực) trong 3 ngày để tưởng nhớ công lao của Giới Tử Khôn.

Từ đó ngày 3/3 âm lịch hằng năm được vua lấy làm ngày Tết Thanh Minh để tưởng nhớ sự hy sinh của người đã khuất.

Ngoài tục Hàn Thực, vào những ngày đầu năm tháng 3 còn có Hội Đạp Thanh hay còn gọi là hội giẫm cỏ. Đây là lễ hội cũng có nguồn gốc từ Trung Quốc trong dịp này, nam nữ sắm sửa cho mình quần áo đẹp để cùng đi chơi xuân.

Nguồn gốc của hội đạp thanh gắn liền với Hiên Viên Hoàng Đế của triều đại Trung Quốc xưa. Hiên Viên Hoàng Đế là vị vua có đóng góp lớn nhất vào sự phát triển của nền văn minh Trung Quốc thời viễn cổ.

Tương truyền rằng vào ngày đầu tiên của tháng 3 Âm lịch chính là ngày Hiên Viên Hoàng Đế được ra đời. Vì vậy, người Trung Quốc xưa đã chọn ngày này để làm ngày cúng bái tổ tiên, từ đó tạo ra Tết Thượng tị.

Vào ngày Tết Thượng tị, người dân bất kể trai hay gái đều được khuyến khích tới bờ sông phía Đông tắm gội để loại hết bụi bẩn hồng trần và cầu mong cuộc sống hạnh phúc hơn. Đây chính là cơ hội vàng để các nam thanh nữ tú giao lưu, kết duyên và bày tỏ tình cảm với người mà mình thích. Do vậy mà Tết Thượng tị được xem như ngày lễ tình nhân lúc bấy giờ.

Tuy nhiên, đến đời Tống, do tư tưởng Nho giáo trở nên nghiêm khắc hơn về mối quan hệ nam nữ nên lễ Thượng tị đã được chuyển thành ngày nam nữ du xuân và từ đó cái tên “hội đạp thanh” được ra đời.

Trong tiếng Hán, từ “đạp” có nghĩa là giẫm lên và có nghĩa khác là du ngoạn, chữ “thanh” có nghĩa là cỏ và cũng được hiểu theo nghĩa khác là thanh khiết, mát mẻ, trong lành. Như vậy, hội “đạp thanh” có thể hiểu là ngày mà trai gái thưởng ngoạn mùa xuân và hành động này thường được thể hiện bằng việc đạp lên những bãi cỏ xanh mướt.

Đối với những quốc gia xem Tết Thanh minh là quốc lễ như Trung Quốc thì hội đạp thanh chính là cơ hội để người dân cùng nhau du xuân, thưởng ngoạn hoa và chơi các trò chơi truyền thống như đá cầu, đu quay, bắn tên và đặc biệt là trò thả diều.

Hiện nay ở Việt Nam không còn lưu truyền lễ hội này nữa nhưng vẫn chúng ta vẫn có thể biết được lễ hội này qua đoạn thơ trong Truyện Kiều của Nguyễn Du:

“Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh,
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân,
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm”

Ý nghĩa của Tết Thanh Minh

Đối với người Việt Nam, Tết Thanh Minh là dịp để con cháu hướng về cội nguồn tổ tiên. Dù đi xa làm ăn thì vào ngày này gia đình cùng tụ họp đi tảo mộ sau đó về nhà quây quần bên mâm cơm gia đình. Những ngôi mộ sạch sẽ tươm tất như thay con cháu thể hiện lòng thành kính của mình đối với tổ tiên.

Trong dịp Tết Thanh Minh các khu nghĩa trang thường trở nên đông đúc tấp nập thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” nét văn hóa đẹp của người dân Việt Nam. Dạy con cháu nên biết yêu thương hiếu thảo trân trọng ba mẹ ông bà khi còn sống chứ không phải chờ đến khi họ mất mới tỏ lòng thành kính của mình.

Dù ai đi đâu, đến Tết Thanh Minh cũng cố gắng về với gia đình để mọi người cùng đi tảo mộ, để cùng nhau ngồi bên mâm cơm sum họp gia đình. Những ngôi mộ được người nhà dọn dẹp sạch sẽ, vun đắp thêm đất mới, đó là những tâm đức của người đang sống đối với người đã khuất.

Công việc chính của tảo mộ là sửa sang các ngôi mộ của tổ tiên cho được sạch sẽ. Trước kia, nhân ngày Thanh minh, người ta thường mang theo đồ nghề, dụng cụ như cuốc, xẻng, lưỡi liềm để đắp lại nấm mồ cho đầy đặn, cắt cỏ dại và những cây hoang mọc trùm lên mộ cũng như tránh không để cho các loài động vật hoang dã như rắn, chuột đào hang, làm tổ mà theo suy nghĩ của họ là có thể phạm tới linh hồn người đã khuất.

Còn ngày nay, đa số các mộ phần đều được xây dựng, đắp đá kiên cố nên việc tảo mộ cũng đơn giản hơn, chỉ những ngôi mộ đã cũ quá, hay xuống cấp như lún sâu xuống đất thì sẽ được con cháu cùng chung tay cải táng mộ phần cho khang trang.

Sau đó, người tảo mộ thắp vài nén hương, đốt vàng mã, dâng cũng hoa quả cho linh hồn người đã khuất, cuối cùng là về nhà làm cỗ cúng gia tiên.

Tết Thanh minh là một nét đẹp văn hoá của người Việt thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn. Bên cạnh đó, mỗi người cũng nên tu dưỡng đạo đức, đề cao chữ hiếu, chăm sóc cha mẹ, ông bà, người thân khi họ vẫn còn trên dương thế.

Những nghĩa cử tốt đẹp, những món quà ý nghĩa cầu chúc cho cha mẹ sống lâu, ông bà được sống thọ sẽ hơn gấp nhiều lần việc xây nấm mồ thật to, thật đẹp khi họ đã khuất bóng. Có như vâỵ, lễ Tết Thanh Minh mới càng thêm ý nghĩa.

Tiết Thanh Minh 2021 là ngày nào?

Theo cách tính lịch của người Việt cổ, thì một năm sẽ có 24 tiết khí, mỗi tiết khí ứng với một kiểu thời tiết cụ thể và trùng khớp với bốn mùa trong năm. Những tiết khí này được dùng để tính toán thời điểm gieo trồng ngũ cốc nhằm chọn ra thời iểm điều kiện thời tiết là thuận lợi nhất.

Trong đó, Tiết Thanh Minh mang ý nghĩa là sự trong xanh, tươi sáng.Như vậy trong năm 2021 này, ngày thanh minh bắt đầu vào ngày 4/4 dương lịch. Đến 19/4 dương lịch

Tùy theo vùng miền mà ngày thanh minh khác nhau, thường ngày thanh minh được diễn ra vào những ngày đầu tháng 4 dương và kết thúc vào ngày 20/4 dương lịch.

Trong ngày này, con cháu cùng hướng về tổ tiên, cội nguồn bằng cách tảo mộ, dọn dẹp ngôi mộ của người đã khuất. Lưu ý: trước khi tiến hành tảo mộ, gia chủ cần chuẩn bị mâm lễ vật gồm đèn, nhang, hoa quả dâng lên người khuất. Mong tổ tiên nhận và phù hộ con cháu luôn khỏe mạnh, bình an và phát tài phát lộc.

Đặc biệt những gia đình mới tu sửa phần mộ tổ tiên chỉ nên thực hiện trong những ngày thanh minh này. Tránh phạm vào đại kỵ trong tâm linh thờ cúng, cõi âm.

Thanh minh cúng gì?

Trong ngày này ngoài việc tảo mộ thì tục cúng hay chuẩn bị mâm cúng cũng là một phần quan trọng được nhiều người coi trọng. Mọi người trong gia đình sẽ đi chợ mua đồ để chuẩn bị mâm cúng, tùy theo phong tục và địa phương mâm cúng chuẩn bị sẽ khác nhau, nhưng chủ yếu vẫn là một mâm cơm bình thường để mời cơm ông bà tổ tiên cùng nhau ăn uống sum vầy chứ không khoa trương hay mở yến tiệc linh đình.

Sắm lễ thường gồm: Thịt, gà, rượu, giò chả.

+ Mâm cơm cúng đầy đủ gồm xôi, gà, canh măng, miến xào.

+ Hương, hoa, đèn, trầu cau, tiền vàng, hoa quả.

Ở ngoài mộ

Khi làm lễ tảo mộ ở ngay ngoài mộ phần gia chủ tiến hành sắp xếp đồ cúng, lưu ý hoa quả, tiền vàng được đặt chung, nhưng lễ mặn thì đặt riêng. Sau đó thắp nhang, đèn, chỉ nên cắm 1 hoặc 3 nén, kiêng kỵ cắm 2 nén và vái 3 lần để tỏ lòng thành với quan thổ công thổ địa rồi mới mời gia tiên trở về và bắt đầu đọc bài khấn vái cho tiết thanh minh.

Đợi hương tàn, mọi người tiến hành ra khu lăng mộ của gia đình thắp hương và xin phép ông bà cho mình được dọn dẹp. Lễ cúng hoàn tất, mọi người dọn dẹp, sửa sang. Khi tuần hương được 2/3 lúc này mọi người có thể tạ lễ, hóa vàng, xin lộc và ra về.

Ở tại gia

Cúng lễ tiết thanh minh tại nhà cần lưu ý những điều sau:

Dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, đặc biệt là bàn thờ gia tiên.

Chuẩn bị mâm cỗ sẵn ở nhà để tiến hành cúng sau khi đã thanh minh tại mộ.

Thắp hương khấn vái tương tự như các tục cúng khác. Cần thành tâm và giữ thái độ trang trọng khi làm lễ để thể hiện lòng thành kính đối với ông bà tổ tiên.

NHỮNG ĐIỀU KIÊNG KỴ TRONG TẾT THANH MINH

1.Tổ chức việc hỉ, sinh nhật hay tiệc tùng vui chơi giải trí

Tết Thanh Minh là dịp con cháu hướng về nguồn cội, tưởng nhớ ông bà tổ tiên, tỏ lòng hiếu kính, nhớ thương người đã khuất. Nếu sinh nhật trùng hợp rơi đúng vào tiết Thanh Minh, tốt nhất nên tổ chức sớm vài ngày.

Đặc biệt tuyệt đối không làm mừng thọ cho người già vào dịp này, không nhận hoa chúc mừng, cũng không ăn bánh sinh nhật ngày hôm đó.

Tương tự, kết hôn là chuyện đại sự cả đời, không thích hợp tổ chức vào thời điểm này. Đám cưới là chuyện vui mừng, thường được tổ chức rình rang, mà tiết Thanh Minh âm phần thịnh, hoạt động chủ yếu là tế tổ, tảo mộ, tưởng nhớ người đã khuất nên làm lễ kết hôn không những không được may mắn mà còn có phần bất kính với tổ tiên.

Ngoài ra, nếu do nhiều nguyên nhân mà không thể đi tảo mộ, ở nhà cũng nên hạn chế tổ chức tiệc tùng vui chơi giải trí, càng không nên chửi bới, đánh nhau hay nói lời báng bổ thánh thần, kẻo sau này hậu họa khôn lường.

2.Mặc quần áo màu mè sặc sỡ

Theo quan niệm dân gian, trong tiết Thanh Minh đặc biệt cấm kị mặc đồ rực rỡ, ngay cả nội y hay trang sức đi kèm cũng phải chú ý không dùng màu đỏ, không mang theo vật kim loại dễ gây tiếng động. Có người lại cho rằng dịp này nên mặc quần áo rực rỡ như màu đỏ hoặc vàng, còn quần áo màu đen nhìn xui rủi, dễ nhiễm âm khí.

3.Đi du lịch hay thăm hỏi bạn bè, người thân

Tốt nhất nên tránh tiết Thanh Minh, chọn dịp khác đi thăm bạn bè, người thân. Lúc này đến chơi nhà, chẳng những không thích hợp mà còn có phần kém may mắn, là điềm xấu cho cả khách và gia chủ. Nếu thực sự cần thiết, hẹn gặp mặt ở bên ngoài là thích hợp nhất. Du lịch cũng là điều kiêng kỵ tiết Thanh Minh.

Ban đêm cũng nên hạn chế các hoạt động vui chơi giải trí. Khi thuê nhà nghỉ, khách sạn, tránh chọn phòng khuất nẻo, nằm cuối hành lang. Nếu phải để giày dép bên ngoài phòng, nên để mũi giày hướng ra ngoài. Không nên ở một mình nơi hoang vắng, dễ bị tổn hao nguyên khí.

4.Tùy tiện chụp ảnh

Không nên chụp ảnh ở nghĩa trang, lăng mộ. Không chụp ảnh với người lạ, đặc biệt sau 3 giờ chiều tuyệt đối không được chụp ảnh bừa bãi, vì biết đâu còn có thứ gì khác lọt vào trong ảnh của bạn. Gặp cây cổ thụ, đồ cổ hay nhà cửa, kiến trúc lâu đời cũng không nên tùy tiện chụp ảnh.

Tương tự, đi chơi đêm tốt nhất không nên chụp ảnh, cũng đừng lấy đèn pin soi rọi lung tung, dễ kích thích những thứ đen tối đi theo mình. Khi đi đền chùa, không nên đứng dưới chân tháp chụp ảnh. Tháp được dùng để trừ tà, dễ gây cảm giác bức bối, khó chịu cho người chụp ảnh.

5.Đi tảo mộ người ngoài

Đi tảo mộ là tập tục truyền thống trong tiết Thanh Minh. Những người đi tảo mộ xưa nay đều là con cháu trong nhà, người ngoài tốt nhất không nên tùy tiện đi theo. Dù sao cũng không phải người một nhà, đến mộ phần vào lễ Thanh Minh có thể khiến cho trường khí hỗn loạn, mất cân bằng, là điềm xấu nên tránh.

6.Chọn hoa cúng tùy tiện, màu sắc sặc sỡ

Người xưa cho rằng, hoa cúng khi tảo mộ không nên quá sặc sỡ, mùi hương quá nồng đậm. Nên chọn sắc hoa trang nhã, mùi hương thuần khiết để tỏ lòng kính trọng tổ tiên. Thông thường, các loại hoa màu trắng tượng trưng cho sự tiếc thương, khi tảo mộ có thể chọn hoa cúc trắng, hoa bách hợp trắng, hoa huệ, hoa mã đề.

Hoa hồng trắng, hoa dành dành hay các loài hoa có màu trắng trơn khác còn thể hiện sự thương tiếc và nhung nhớ. Hoa cúc vàng cũng là loại hoa phổ biến, được mọi người lựa chọn nhiều, bởi hoa màu vàng tượng trưng cho sự đau buồn và tưởng niệm. Ngoài ra, có thể dựa vào tuổi tác và sở thích của người đã khuất để chọn hoa cúng sao cho phù hợp.

7.Tảo mộ không đúng trình tự

Thông thường, buổi lễ sẽ được diễn ra theo trình tự như sau: Dọn dẹp mộ phần – Lên hương – Dâng lễ – Mời rượu – Khấn vái – Hóa vàng mã. Khi tiến hành tảo mộ, cần chú ý giữ thái độ thành kính, không cười đùa, chạy nhảy lung tung, bằng không phạm phải kiêng kỵ tiết Thanh Minh thì hậu họa khôn lường.

Trước khi dọn dẹp mộ phần, nên thắp hương khấn gia tiên, xin phép được tu sửa, dọn dẹp cho phần mộ, số nén hương phải là số lẻ (1 hoặc 3 nén) vì số lẻ tượng trưng cho cõi âm. Chú ý phát quang cỏ rậm, nhổ bỏ cỏ dại, đắp bồi thêm đất, trồng thêm hoa tươi, quét dọn khu vực xung quanh cho sạch sẽ.

Hoa quả là đồ tươi mới, tránh dâng hoa quả héo, dập nát. Số lượng hoa và trái cây phải là số lẻ. Chuẩn bị 2 ngọn đèn hoặc 2 cây nến, tượng trưng cho 2 vầng nhật nguyệt. Lễ vật trên bàn có thể đặt chung song nếu có nhiều bát hương thì bát nào cũng phải thắp hương.

Khi hành lễ cúng gia tiên, có 2 hình thức là vái và lễ, được thực hiện sau khi đã bày lễ vật và thắp nhang đèn. Người làm lễ dùng hai tay dâng hương ở vị trí ngang trán, vái 3 vái rồi mới cắm hương vào bát hương. Tiếp theo con cháu trong nhà lần lượt dâng hương theo thứ bậc, ví dụ như cha, mẹ rồi đến trưởng nam, trưởng nữ, thứ nam, thứ nữ…

Sau khi hương cháy được khoảng 2/3 thì lễ tạ, hóa vàng và xin lộc về nhà để làm lễ gia thần và gia tiên ở nhà.

8.Để tóc phủ trước trán, mua giày trong tiết Thanh Minh

Trong dân gian, tiết Thanh Minh còn được gọi là “tiết Quỷ”, bởi đây là lúc mà âm khí rất vượng, ma quỷ nhiễu nhương. Trong thời gian này, nếu có việc phải đi đêm thì phải đem theo vật hộ thân, có thể là cành dâu, cành liễu, bùa may mắn hay vật phẩm phong thủy đã được khai quang.

Đặc biệt nhớ để lộ trán, vì theo quan niệm dân gian thì trán là cánh cửa vận mệnh của con người, là nơi đèn thần soi rọi, không nên để tóc che phủ. Trong thời gian này cũng không nên mua giày mới, bởi trong tiếng Hán, chữ “hài” (giày) và chữ “tà” đồng âm, mua giày sẽ không may mắn, dễ bị tà ma theo đuổi.

Nếu không chú ý, lỡ mua giày vào dịp này thì nên lấy giấy đỏ bọc giày để ngoài cửa 1 đêm, sáng hôm sau gỡ ra, đốt bỏ lớp giấy đỏ là được.

9.Chồng mất 3 năm đầu, vợ không được đi tảo mộ Thanh Minh

Một trong những điều kiêng kỵ tiết Thanh Minh dân gian truyền lại: nếu chồng mới mất, trong 3 năm đầu người vợ không được đi tảo mộ. Nếu không cẩn thận phạm phải sẽ ảnh hưởng đến vận khí của người vợ.

Nếu cải giá, người chồng sau này có thể bị khắc chết, con cái cũng yếu ớt, dễ chết sớm. Tuy nhiên đây chỉ là phong tục của một số địa phương, nếu nơi bạn đang sống có kiêng kỵ điều này thì tốt nhất nên tuân theo, tránh sau này gặp nhiều chuyện phiền phức phải suy nghĩ.

10.Kỵ cười đùa, mắng chửi, to tiếng trong Thanh Minh

Khi đi tảo mộ, nhiều người dẫn theo trẻ nhỏ bắt đầu ăn uống, nói cười tại mộ phần, có người lại vì trẻ con phiền nhiễu mà lớn tiếng quát mắng. Những điều này là kiêng kị khi tảo mộ vì nó thể hiện sự bất kính với người đã khuất.